Vanaf september is de tentoonstelling ’Een schip vol woorden’ te zien in de bibliotheken van de Universiteit Utrecht. Deze reizende expositie vertelt over de geschiedenis door de lens van het Sranantongo, de meest gesproken taal van Suriname.
Historische band met Afrika blootgelegd
De tentoonstelling ’Een schip vol woorden’ is een van de resultaten van de samenwerking tussen taalwetenschapper Margot van den Berg , directeur van het Taalmuseum Fresco Sam-Sin , onderzoeksassistent Jeroen van Ravenhorst en onderzoeker Hermine Haman. In hun gelijknamige onderzoek maken ze de historische band van Afro-Surinamers met Afrika inzichtelijk aan de hand van individuele woordgeschiedenissen. Voor dit project ontvingen zij in februari al de LOT Populariseringsprijs.
Talen bevatten veel informatie over hun sprekers: wat vonden ze bijvoorbeeld belangrijk en met wie kwamen ze in contact? Dit zie je onder andere terug in de taalstructuur, maar het is vooral goed zichtbaar in de woordenschat. Woorden worden namelijk overgenomen en ook weer uitgeleend. En waar woorden terechtkomen vertelt ons veel.
Woorden reizen al zo lang mensen kunnen praten: van mond tot mond, van a naar b. Volksverhuizingen door rampen, strijd en slavernij hebben talen laten botsen en sterven, maar ook doen mengen en ontstaan. Volg de woorden en de geschiedenis ontvouwt zich, zo ook de koloniale geschiedenis van Nederland.
Verwevenheid van taal, cultuur en geschiedenis onderzocht
De tentoonstelling ’Een schip vol woorden’ is tevens het resultaat van een internationale samenwerking, binnen en ver buiten de Universiteit Utrecht. Het Virtueel Internationale Samenwerkingsproject Talen van Suriname startte in mei 2023. Aan de hand van het Sranantongo en het Sarnámi onderzochten studenten en docenten van de Universiteit Utrecht en de Anton de Kom Universiteit in Paramaribo, stichting KENK-I en het Taalmuseum samen de verwevenheid van taal, cultuur en geschiedenis.
"Deze samenwerking heeft ons zoveel geleerd over het Sranantongo en het Sarnámi, hun sprekers en hun wereld", licht Margot van den Berg toe. "Sporen van hoe mensen lang geleden met elkaar omgingen vind je terug in een taal. Het Sranantongo is daar een heel goed voorbeeld van. Het vertelt het verhaal van het koloniale verleden maar ook van een gemeenschappelijke toekomst - het verhaal van ontworteling en confrontatie, maar ook van overleving en verbinding."
Bezoek ’Een schip vol woorden’
De tentoonstelling ’Een schip vol woorden’ is van september tot november te zien in de Eetkamer van de Universiteitsbibliotheek Binnenstad. Van november tot januari is de expositie te bezoeken in de Universiteitsbibliotheek Utrecht Science Park.
