Helpt reclame voor gezond voedsel om je gezonder te laten eten? Communicatiewetenschapper Frans Folkvord deed onderzoek naar gezonde voedselmarketing bij kinderen tussen zeven en dertien jaar via vloggers. Zijn onderzoek laat zien dat kinderen eerder geneigd zijn om gezonde keuzes te maken wanneer populaire vloggers gezonde producten promoten. Tegelijkertijd is het noodzaak om het aanbod van ongezond voedsel in te perken.
Hoewel er veel bewijs is dat ongezonde voedselmarketing bijdraagt aan overgewicht en obesitas, is er minder bekend over de impact van promotie van gezond voedsel. Is het promoten van gezonde producten ook effectief?
Folkvord: ’Door de evolutie heen kiezen we automatisch voor ongezond voedsel met veel calorieën. Als je kinderen de keuze geeft tussen snoep of groente, dan kiest het gros van de kinderen voor snoep. Ook al heb je ze net allerlei reclames laten zien voor groente. Zo zijn we nu eenmaal geprogrammeerd: eet veel suiker, vet en zout om er zekerder van te zijn dat je langer overleeft.’
Vlogs kunnen effectief zijn
Gezonder eten door influencing is dus een uitdaging, maar niet onmogelijk, aldus de onderzoeker. In zijn onderzoek heeft hij gekeken of vlogs effectief kunnen zijn in het bevorderen van groenteen fruitconsumptie bij kinderen. ’We zien dat kinderen de neiging hebben producten te proberen die ze in vlogs zien’, zegt Folkvord. ’Vloggers spelen een grote rol in de wereld van kinderen en worden vaak gezien als rolmodellen. Als zij gezonde producten promoten, kan dit een positief effect hebben op hun eetgewoonten.’
Hier geldt: hoe aantrekkelijker een video, hoe meer de boodschap blijft hangen. Vloggers kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van technieken zoals ’unboxing’ of challenges om groente en fruit aantrekkelijker te maken. ’Het mooie aan vlogs is dat ze op een speelse en herkenbare manier groente en fruit kunnen introduceren in het dagelijks leven van kinderen. Door herhaaldelijke blootstelling aan gezonde producten in een voor hen aantrekkelijke vorm, kunnen kinderen een gewoonte ontwikkelen om gezonder te eten.’
Beperken van het aanbod
Naast de inzet van vloggers benadrukt het onderzoek ook het belang van ouders, leraren en de algehele omgeving van het kind in het aanleren van gezonde eetgewoonten. ’Een gezondere eetcultuur onder kinderen begint thuis, waar ouders een grote rol spelen in het vormen van eetgewoonten. Veel ouders beseffen niet dat hun kinderen via YouTube vaak onbewust worden beďnvloed door advertenties.’
Gezonde voedselmarketing kan helpen, maar eigenlijk is er maar een ding dat echt helpt, aldus Folkvord. ’We moeten de voedselomgeving zo inrichten dat er weinig mogelijkheid is tot ongezond eten. Rondom stations, scholen en kwetsbare wijken moet het makkelijker zijn om aan gezond voedsel te komen dan aan ongezonde producten. Een ’healthogene voedselomgeving’, noem ik dat.’
Meer informatie
Frans Folkvord is communicatiewetenschapper bij de Tilburg School of Humanities and Digital Sciences van Tilburg University. Verder is hij mede-eigenaar van PredictBy, een onderzoeksbureau dat wetenschappelijk onderzoek en advies geeft aan de Europese Commissie. Hij is recent door de WHO benoemd tot expert op het gebied van marketing voor voeding, alcohol en tobacco.
Het onderzoek ’ Vlogging for a healthier diet ’ werd uitgevoerd in het kader van een NWO Veni subsidie.
