Dijkgraaf, die zelf natuurkunde studeerde aan de Universiteit Utrecht, stond tijdens de opening stil bij de rol van de wetenschap als verkenner van onbekend terrein. Dijkgraaf: "De microscoop is de perfecte metafoor van waar wetenschap voor staat. Met deze faciliteit gaan we dingen zien die we niet voor mogelijk hielden. Het is een prachtig voorbeeld van wetenschap als blikopener."
De minister benadrukte wat het centrum, waarin alle elektronenmicroscopen van de universiteit verzameld zijn, in zijn ogen zo waardevol maakt. Dijkgraaf: "De grootste waarde van faciliteiten als deze is dat zij grenzen verleggen, doordat zij ons in staat stellen onze krachten te bundelen en nieuwe inzichten te verwerven. Ik kijk uit naar alle vragen die nu niet worden gesteld maar in de toekomst wel, en naar nieuws dat voorkomt uit onderzoek dat gedaan is in dit nieuwe centrum."
Kleinste bouwstenen
Voorafgaand aan de openingsceremonie vond er een symposium plaats, waar verschillende onderzoekers lieten zien hoe zij de faciliteiten van het centrum gebruiken. Marijn van Huis, hoofd van het EMC, opende het symposium.Van Huis: "Met elektronenmicroscopie kun je de kleinste bouwstenen van materie en van leven zien. Dat leert ons tot in ongelofelijk groot detail wat die bouwstenen doen en hoe we die bouwstenen kunnen gebruiken. In de levenswetenschappen geeft dat ons bijvoorbeeld inzicht in hoe we gezonde eiwitten kunnen behouden en slechte eiwitten, die bijvoorbeeld ziektes veroorzaken, kunnen voorkomen. In de nanomateriaal-wetenschappen kunnen we met die bouwstenen nieuwe materialen maken. Bijvoorbeeld voor betere zonnecellen, of om elektronica te maken die opgebouwd zijn uit 2D-materialen zoals grafeen, wat een enorme energiebesparing zou opleveren."
Leren van elkaar
Als operationeel manager van het EMC is Chris Schneijdenberg verantwoordelijk voor het dagelijkse reilen en zeilen van het centrum. Hij legt uit wat het EMC uniek maakt. Schneijdenberg: "Wij zijn de enige elektronenmicroscopiefaciliteit in Nederland die zowel de apparatuur van levenswetenschappen als materiaalwetenschappen herbergt. Ik ben er trots op dat we alle elektronenmicroscopen van de verschillende faculteiten en departementen in één faciliteit samen hebben weten te brengen."Onderzoekers uit verschillende vakgebieden komen elkaar hier tegen, gebruiken elkaars apparaten en leren van elkaar. Wie weet wat voor mooie dingen daaruit voortkomen.
Chris Schneijdenberg
operationeel manager van het EMC
Schneijdenberg geeft aan dat het huisvesten van alle microscopen onder een dak niet alleen heel efficiënt is, maar dat het nog een ander groot voordeel heeft. Schneijdenberg: "Onderzoekers uit verschillende vakgebieden komen elkaar hier tegen, gebruiken elkaars apparaten en leren van elkaar. Wie weet wat voor mooie dingen daaruit voortkomen."
Trillingvrije omgeving
Op het moment heeft het EMC zo’n 100 a 120 actieve gebruikers. De totstandkoming van de hoogwaardige faciliteit had heel wat voeten in aarde. Schneijdenberg: "We zijn al vanaf 2014 bezig met het realiseren van het vernieuwde EMC. Elke stekker en aansluiting is besproken."Het David de Wied-gebouw werd gekozen als locatie voor het vernieuwde centrum, onder andere omdat het gebouw een vorm heeft die bepaalde aardtrillingen opvangt en omdat het ver genoeg van de trambaan staat. Om goed te kunnen functioneren hebben de gevoelige microscopen namelijk een omgeving nodig die vrij is van trillingen en elektromagnetische staling. Ondanks de gunstige locatie en eigenschappen van het gebouw moesten er nog flinke maatregelen genomen worden om het centrum echt trillingvrij te maken. Zo werden er vier betonnen blokken van ieder dertig ton geplaatst, die ook nog eens op actieve en passieve luchtbufferdemping staan, om voor een zeer stabiele ondergrond te zorgen.
Welke techniek onderzoekers ook willen toepassen of welke detectoren ze ook willen gebruiken, het is allemaal mogelijk in het EMC.
Chris Schneijdenberg
operationeel manager van het EMC
