Chinese trainers worden nieuwe leiders in dierenwelzijn

Chinese pluimveehouders krijgen training bij overgang naar kooivrije stalsystemen voor legkippen

Bas Rodenburg, hoogleraar Dierenwelzijn samen met Eva Topelberg, projectmanager
Bas Rodenburg, hoogleraar Dierenwelzijn samen met Eva Topelberg, projectmanager en adviseur duurzaamheid en dierenwelzijn met een groep Chinese pluimveehouders en collega’s van Global Food Partners aan wie zij training gaven over kooivrije stalsystemen

De vraag naar eieren van kooivrij gehouden leghennen groeit wereldwijd. Ook in China, het land met de hoogste eierproductie ter wereld, willen grote retailers en multinationals overstappen naar een diervriendelijker product. Hoogleraar Bas Rodenburg van de Universiteit Utrecht en Kate Hartcher , wetenschappelijk directeur bij Global Food Partners in Singapore, zijn samen een project gestart om pluimveehouders in China op te leiden tot de nieuwe generatie met kooivrije stalsystemen voor kippen.

In een kooivrij systeem wordt een groep van soms wel zesduizend kippen in een ruime kippenstal gehouden. In tegenstelling tot kippen in kooien, die leven in kleine groepen (vier tot negen kippen) en beschikken over een gemiddeld oppervlak van één A4’tje per kip. Het oppervlak per vogel is in een kooivrij stalsysteem twee keer zo groot en de kippen kunnen meer natuurlijk gedrag vertonen, doordat ze zich door de hele stal kunnen bewegen. "Dat uit zich in een soort dagelijkse routine", vertelt Bas Rodenburg, hoogleraar Dierenwelzijn bij de faculteit Diergeneeskunde (Universiteit Utrecht). "De kippen gaan ’s ochtends van stok om wat water te drinken, leggen een ei in het nest en gaan in de middag op zoek naar eten. Je ziet veel verschil in gedrag, sommige kippen scharrelen de hele dag rond, terwijl anderen vaker de zitstokken opzoeken."

Van legbatterij naar kooivrij systeem

"De interesse naar dierenwelzijn neemt toe in China", vertelt Kate Hartcher, wetenschappelijk directeur bij Global Food Partners. "Dat is gunstig voor de transitie naar kooivrije systemen." Vijf jaar geleden kondigden steeds meer multinationals aan dat ze wilden overstappen op eieren uit kooivrije systemen. Maar daarvoor moet nog veel gebeuren in het land dat verantwoordelijk is voor 40% van de wereldwijde eierproductie. Maar liefst 90% van de eieren in China komt van kippen in kooien. Veel bedrijven hebben aangegeven dat ze in 2025 al overgestapt willen zijn op eieren uit kooivrije systemen. "Bij Global Food Partners werken we samen met de bedrijven die beloftes hebben gedaan om over te schakelen op kooivrij én met de pluimveehouders," legt Hartcher uit. "Bij dat laatste komt de samenwerking met Bas goed van pas."

Interesse in dierenwelzijn neemt toe in China

Rodenburg had al ervaring met de overgang naar kooivrije systemen in Europa en weet dat de overstap uitdagend kan zijn voor een pluimveehouder. "Kooien zorgen voor controle en een makkelijk overzicht", vertelt hij. "Bij een kooivrij systeem moet je echt kijken hoe een groep kippen zich gedraagt. Zijn er signalen van verenpikken? Zijn er gewonde of zieke vogels met een infectie?" Daarnaast is het belangrijk dat er bij grote pluimveehouderijen genoeg medewerkers zijn om de kippen in de gaten te houden. "Een Nederlandse kippenboer en zijn gezin kunnen bijvoorbeeld dertigduizend kippen verdeeld over vijf groepen goed in de gaten houden", illustreert Rodenburg. "Bij het opschalen moet het aantal werknemers overeenkomen met de grootte van het bedrijf." Het monitoren van de kippen verloopt alleen goed als medewerkers vanaf het begin goede training en advies krijgen. "Recente onderzoeken laten zien dat de kennis en ervaring van een kippenboer een sleutelrol spelen bij het verminderen van sterfte en verbeteren van de productie van de dieren."

Modelboerderij

Global Food Partners helpt pluimveehouders bij hun overstap naar kooivrije stalsystemen. Dat doen ze door middel van trainingen op maat en groepstrainingen bij modelboerderijen. Op het terrein van de Universiteit van Shanxi is een kippenstal met een kooisysteem omgebouwd tot een kooivrij systeem met een paar duizend kippen. "Het is geen ingewikkeld, high-tech systeem", vertelt Rodenburg. "Het is bedoeld om de boeren een idee te geven hoe een kooivrij systeem werkt. Hoe inspecteer je de nesten? Hoe check je de dieren en hun gedrag?"

Maar de echte kracht van de modelboerderij is dat Europese kennis over kooivrije systemen samenkomt met lokale Chinese kennis. "Bas en zijn collega zijn in China langsgekomen om de trainers te trainen die aan de universiteit gaan lesgeven", vertelt Hartcher. "Deze mensen zijn onmisbaar, ze worden de nieuwe leiders in dierenwelzijn en de kooivrije transitie in de regio." De hoop is dat door de samenwerking met de universiteit en de boeren de kennis en kunde zich als een olievlek zullen verspreiden.

Voordeel voor de pluimveehouder is dat die weer echt met dieren werkt

Blije kip, blije boer

Maar ook de pluimveehouders die de training toepassen op hun eigen boerderij, zullen belangrijk zijn in de transitie. "Als ik een Chinese pluimveehouder was, zou ik niet overtuigd zijn door een Nederlandse professor die zegt dat een kooivrij systeem een goed idee is." Volgens Rodenburg is er geen beter visitekaartje dan een blije Chinese kooivrije pluimveehouder. "Als zij het systeem succesvol toepassen, is het ook als boer veel prettiger om met een kooivrij systeem te werken dan met kippen in kooien." Rodenburg ontvangt vaak positieve reacties van boeren die de overstap maakten. "Zij werken weer echt met de dieren. Dat geeft hen een goed gevoel."