nieuws

Nieuw onderzoek op de Dag van de Mentale Gezondheid: ouders spelen een kleinere rol in de emotionele ontwikkeling van pubers dan tot nu toe werd gedacht. Caspar van Lissa (Tilburg University) ontwikkelde een vernieuwende machine learning techniek om patronen in, en voorspellers van, het gedrag van jongeren te ontdekken.

Uit nieuw onderzoek van Tilburg University, Centerdata, de Universiteit van Twente en Fonds Slachtofferhulp blijkt dat het oplopen van nieuwe trauma's het herstel van al bestaande angsten depressieve klachten significant belemmert. Ook blijkt dat wanneer herstel na een jaar uitblijft, de kans op een posttraumatische stressstoornis (PTSS) aanzienlijk wordt vergroot.

Problematisch middelengebruik komt relatief veel voor bij mensen met een licht verstandelijke beperking.

Mentale inspanning is altijd onplezierig. Dat blijkt uit een uitgebreide studie van Radboud-onderzoekers onder mensen uit verschillende landen en beroepsgroepen. Ook als mensen zich vrijwillig op denkwerk storten, ervaren zij de mentale last als onprettig. 'Een sudoku maken doen we vooral vanwege de beloning, niet omdat we de mentale inspanning nou echt zo leuk vinden.' 'Van fysiek werk weten we dat mensen het in principe niet graag doen,' vertelt psycholoog Erik Bijleveld.

Intensief en problematisch social media gebruik tijdens de zwangerschap kunnen leiden tot depressieve symptomen. Dat blijk uit nieuw promotieonderzoek van Tilburg University. "Er moet meer aandacht komen voor deze risicofactoren voor mentale gezondheidsproblemen, die een ongunstige uitkomst kunnen hebben voor moeder en kind." Aan Tilburg University is de afgelopen 30 jaar veel onderzoek verricht naar het algemeen welzijn van vrouwen tijdens de zwangerschap.

Nieuw onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) suggereert dat personen met een hoger opleidingsniveau een lager risico hebben op psychiatrische problemen. De studie geeft aan dat langdurig onderwijs kan dienen als een beschermende factor tegen aandoeningen zoals depressie, ADHD, alcoholafhankelijkheid en angst.

De laatste jaren zijn diverse studies verricht naar de effecten van aandacht voor de natuur op ons welbevinden.

Bewoners die in de buurt wonen van een asielzoekerscentrum, ontwikkelen een positievere houding naar asielzoekers in vergelijking met mensen die verder weg wonen. Ook zijn ze minder geneigd om anti-immigratiepartijen te steunen. Dit concluderen econome Sigrid Suetens en haar team in hun onderzoek. De studie suggereert dat deze positieve houding een gevolg is van het contact tussen bewoners en vluchtelingen.

Een grotere eetlust in de vroege kindertijd kan verband houden met een grotere kans op het ervaren van eetstoornissymptomen tijdens de jeugd, volgens een nieuwe studie onder leiding van onder andere dr. Ivonne Derks en Pauline Jansen, Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) en onderzoekers van UCL, Verenigd Koninkrijk.

Wie een boek leest, stelt zich het verhaal in zijn hoofd voor. Maar hoe ervaren mensen een verhaal als ze zich niet of moeilijk kunnen voorstellen wat er wordt beschreven? Cognitiewetenschapper Laura Speed en haar collega's ontdekten in een eerste onderzoek naar lezen door mensen met zogenoemde afantasie dat zij niet minder plezier hebben in lezen, maar wel minder betrokken raken bij een verhaal.

De coronacrisis was, net zoals in de medische wetenschap, aanleiding voor gedragswetenschappelijke onderzoekers over de hele wereld om hun krachten te bundelen. Halverwege 2020 publiceerden zij, op basis van eerder onderzoek over (het beïnvloeden van) sociaal gedrag, een aantal aanbevelingen voor coronamaatregelen ('claims').

In Nederland leven bijna 300.000 mensen met dementie. Naast geheugenproblemen ervaart 80-90% van de patiënten ook slaap-, psychische en gedragsproblemen. Medicatie heeft weinig effect en vaak negatieve bijwerkingen. Nieuw promotieonderzoek van dr. Ellen van Lieshout-van Dal (Tranzo, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences, Tilburg University) toont de veelbelovende werking van dynamisch licht op het slaappatroon en psychisch welbevinden van mensen met dementie.

Depressie komt veel voor onder jongeren, maar vaak krijgt deze doelgroep niet de hulp die ze nodig hebben. Boeken, beweging en andere depressiepreventieprogramma's behalen niet voor iedereen het beoogde resultaat. Met games bereik je mogelijk een ander deel van die doelgroep. Anouk Tuijnman co-ontwikkelde twee toegepaste videogames voor depressie bij jongeren en promoveert op 28 november aan de Radboud Universiteit.

Het lijkt goed voor moeders en baby's om in de eerste vijf weken na de geboorte elke dag een uur huid-op-huidcontact te hebben. Moeders die dit doen hebben mogelijk minder last van angst en vermoeidheid en gaan vaak langer door met borstvoeding. Hun baby's huilen minder en slapen mogelijk langer. Dat ontdekte gedragspsycholoog Kelly Cooijmans, die op 17 november haar proefschrift verdedigt aan de Radboud Universiteit.

Tilburg University heeft met ingang van 1 november 2023 dr. Katrijn Van Deun van Tilburg School of Social and Behavioral Sciences (TSB) benoemd tot hoogleraar 'Data Science for the Social and Behavioral Sciences'. "Deze leerstoel, specifiek voor de sociale en gedragswetenschappen, richt zich op de ontwikkeling van methoden waarmee we kritisch kunnen bijdragen aan complexe ontwikkelingen op het gebied van data binnen onze maatschappij." Methoden voor complexe data De digitale transformatie binnen de maatschappij en wetenschap heeft grote impact op de sociale en gedragswetenschappen.

Kinderen en jongeren zijn gek op verhalen, zoals die bijvoorbeeld worden verteld in films. Kunnen zulke verhalen ook van betekenis zijn voor hun ontwikkeling? Zeker wel, en zelfs op meerdere manieren, concluderen communicatiewetenschappers van de Radboud Universiteit. Gek genoeg is er nog niet veel onderzoek gedaan naar wat verhalen kunnen betekenen voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren, vertelt Rebecca de Leeuw , onderzoeker op het gebied van positieve (media)psychologie.

Leerkrachten spelen een sleutelrol als het gaat om het zich gezien voelen, het zelfvertrouwen en de motivatie van leerlingen tijdens gedwongen schoolsluitingen. Het belang van emotionele steun is groter dan leerkrachten zelf beseffen. In combinatie met hoge kwaliteit online instructie, zorgt dit ervoor dat kwetsbare leerlingen beter meedraaien in de lessen, zich op school meer thuis voelen en hun zelfvertrouwen voelden toenemen.

Sinds de corona-uitbraak is het aantal jongvolwassenen met matige tot ernstige chronische angsten depressieve klachten sterk toegenomen. In het jaar vóór de corona uitbraak had 16,7% van de 18-24 jarigen last van matig tot ernstige chronische angsten depressieve klachten. Zij kampten met deze klachten in maart 2019, november 2019 en in maart 2020.

Wanneer leveren onderzoeksresultaten voldoende bewijs voor een hypothese? Wetenschappers in de psychologie blijken dit meestal niet goed te kunnen beoordelen en verlangen vaak meer bewijs dan nodig is. Het gevolg is dat onderzoek soms onterecht in de bureaulade belandt en dat therapieën of interventies met potentie nooit de behandelkamer bereiken.

Een drugsverslaving wordt veelal gezien als een chronische (hersen) ziekte, maar dit idee staat haaks op nieuwe kennis over het herstel van verslaving. Mensen kunnen wel degelijk herstellen en daarbij groeien op persoonlijk, sociaal én maatschappelijk gebied. Dit is geen kwestie van een aanof uitknop, maar een langdurig en complex proces, met positieve veranderingen in verschillende levensdomeinen.