De zorgsector stevent af op een tekort van 10 miljoen zorgmedewerkers wereldwijd. Onderzoek van Tilburg University laat zien hoe HR-afdelingen creatief bij kunnen dragen aan de strijd om zorgpersoneel, en daarbij verder moeten gaan dan traditionele methoden. ’Veel zorgorganisaties zoeken nog steeds naar kandidaten die aan alle eisen voldoen.’
De personeelstekorten in de zorg staan hoog op de politieke agenda’s. Maar het gaat niet alleen om meer mensen aannemen, zegt hoogleraar Petri Embregts. ’Out of the box denken over oplossingen is net zo belangrijk.’
Het onderzoeksteam werkte nauw samen met zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking. Het team keek naar hoe deze zorgorganisaties inspelen op personeelstekorten, maar ook naar demografische trends en technologische ontwikkelingen die van invloed zijn op de arbeidsmarkt. Wat kunnen zorgorganisaties doen om ervoor te zorgen dat hun medewerkers komen, blijven? Het onderzoek beschrijft drie manieren om het personeelstekort aan te pakken: het beter benutten van de kwaliteiten van de huidige zorgmedewerkers, het inzetten van innovatieve HR-methoden, en het bedenken van strategieën om huidige zorgmedewerkers te behouden.
Erkenning en waardering
Wat kunnen zorgorganisaties doen om ervoor te zorgen dat hun medewerkers blijven? ’Het begint bij het welzijn van de zorgmedewerkers’, zegt Embregts. ’Een goede werk-privébalans, toegang tot mentale en fysieke ondersteuning, en een prettige werkomgeving zijn enorm belangrijk om medewerkers gezond en gemotiveerd te houden. Competitieve salarissen zijn uiteraard belangrijk, maar erkenning en waardering van het werk dat medewerkers doen, zijn minstens zo cruciaal.’
Het kan interessant zijn om medewerkers op verschillende locaties of in verschillende functies in te zetten
Vincent Peters
Taakherschikking
Ook is het slim om te kijken hoe je verschillende vaardigheden het beste kunt benutten. Taakherschikking biedt kansen om zorgtaken goed en efficiënt te verdelen en om zorgverleners ánders in te zetten: de juiste zorgverlener op de juiste plaats. Denk bijvoorbeeld aan het verminderen van administratieve taken, zodat zorgverleners zich kunnen concentreren op de directe zorg voor cliënten.
Flexibele personeelsstrategieën
Daarnaast is het belangrijk om flexibele personeelsstrategieën in te zetten waar mogelijk. Onderzoeker Vincent Peters: ’Het zou bijvoorbeeld interessant kunnen zijn om medewerkers op verschillende locaties of in verschillende functies in te zetten, afhankelijk van waar de behoefte het grootst is. Zo kunnen medewerkers bijvoorbeeld een ochtenddienst draaien in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking en aansluitend werken in de ouderenzorg. We zien echter wel dat weten regelgeving dit vaak nog niet toestaat, ondanks dat zorgorganisaties en -personeel hier enthousiast over zijn.’
Innovatie HR-methoden
Het inzetten van innovatieve HR-methoden begint al bij de werving, zegt Vincent Peters. ’Veel organisaties zoeken naar kandidaten die aan alle eisen voldoen, maar dat is in deze krappe arbeidsmarkt vaak niet haalbaar. Organisaties zouden flexibeler kunnen zijn door kandidaten aan te nemen die bijvoorbeeld 80% van de vereisten vervullen. De resterende vaardigheden kunnen ze vervolgens tijdens het werk ontwikkelen. We zien ook dat leerwerktrajecten voor statushouders kansen bieden voor een betekenisvolle baan in de zorg, mits zij goed worden begeleid.’
Kunstmatige intelligentie wordt vaak genoemd als een mogelijke oplossing voor personeelstekorten in andere sectoren. Hoe kijkt het onderzoeksteam hier naar? ’Technologie en automatisering kunnen zeker helpen tijd te besparen en creatieve innovaties vorm te geven, maar in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is de menselijke relatie tussen zorgverlener en cliënt essentieel. De focus moet nu vooral liggen op oplossingen die de menselijke kant van het werk ondersteunen’ aldus Embregts.
Goed inwerken
Tot slot is een goed inwerkprogramma belangrijk om nieuwe medewerkers, vooral pas afgestudeerden, vanaf het begin goed te begeleiden. ’Als ze zich vanaf de eerste dag welkom en blijvend ondersteund voelen, is de kans groter dat ze langer blijven’, aldus Embregts.
Over dit onderzoek
Vanuit de Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking (AWVB; Tranzo, Tilburg University) hebben onderzoekers Vincent Peters, Noud Frielink, Carry van Leest, Luciënne Heerkens en Petri Embregts dit onderzoek uitgevoerd bij zorgorganisaties.
Het onderzoek is gepubliceerd in het gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift International Journal of Operations and Production Management.
