De Universiteit Utrecht heeft vijf hoogleraren benoemd bij het departement Informatica. Voor elk van de leerstoelen gaat het om een interne kandidaat. De benoemingen zijn onderdeel van een groeiprogramma met extra aandacht voor diversiteit. Onder hetzelfde programma viel de recente benoeming van Massimo Poesio tot hoogleraar Natural Language Understanding. De hoogleraren gaan op 1 mei 2023 van start.
De positie van hoogleraar Data-Driven Interaction is toebedeeld aan Egon L. van den Broek. Binnen deze leerstoel worden data verzameld en geanalyseerd afkomstig van allerlei apparaten, zoals smartphones, smartwatches en auto’s. Het doel is om patronen af te leiden die kunnen helpen bij medische vraagstukken. Zo kunnen data van sporthorloges helpen bij onderzoek naar hartritmestoornissen en de voorspelling ervan. Mogelijke eenzaamheid kan worden herkend met bijvoorbeeld smartphonedata over het aantal contacten dat iemand heeft. En een combinatie van data uit bijvoorbeeld video en spraak kan kunstmatige intelligentie leren om gevoel te herkennen en hierop te reageren. Zo leert het empathisch te handelen, wat weer allerlei toepassingen heeft, waaronder kunstmatige intelligentie als therapeut. Ethische aspecten, waaronder datamanagement en privacy staan binnen dit onderzoek centraal.
Softwareontwikkeling verbeteren
Fabiano Dalpiaz zal de positie van hoogleraar Software Production gaan bekleden. Theorieën voor softwareontwikkeling zijn verouderd en belangrijke innovaties komen vaker voort uit bedrijven en organisaties dan uit academisch onderzoek. Binnen deze leerstoel worden deze theorieën, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven, onderzocht en verder ontwikkeld. Hoe worden grootschalige softwareproducten ontwikkeld? Welke factoren bepalen de softwarekwaliteit? Welke technieken zijn effectief? En hoe ontwikkel je ethisch verantwoorde software waarin kunstmatige intelligentie is verwerkt? Uiteindelijk is het doel om analisten en ontwikkelaars te helpen moderne, betrouwbare softwareproducten te bouwen.
Modellen voor taalgeneratie (zoals ChatGPT)
Albert Gatt is benoemd tot hoogleraar Natural Language Generation. Natural Language Generation (NLG) verwijst naar software die natuurlijke taal produceert. Een bekend voorbeeld van dergelijke software is ChatGPT. NLG-technologie maakt ook deel uit van vertaalen samenvattingssystemen. Een belangrijk aandachtsgebied van het onderzoek is de relatie tussen taal en visie. Met andere woorden, Gatt gaat werken aan computermodellen die video’s en beelden nauwkeurig omzetten in natuurlijke taal. Een ander belangrijk aandachtsgebied is meertaligheid. Gatt gaat onderzoeken hoe we andere talen in NLG-software kunnen opnemen, zodat ze cultureel meer divers worden.
Muziek ontleden
Anja Volk is benoemd tot hoogleraar Music Information Computing. Dit gebied heeft de afgelopen dertig jaar een enorme impuls gekregen door de uitgebreide digitalisering van muzikale gegevens en de bijbehorende beschikbaarheid van gedigitaliseerde muziekcollecties. Het doel van dit vakgebied is om muziek te analyseren met behulp van computermodellen, zodat we beter begrijpen hoe mensen muziek ervaren. Dit heeft allerlei toepassingen. Zo kan innovatieve muziektechnologie bijvoorbeeld de rol verbeteren die muziek nu speelt in therapeutische behandelingen en educatie. Maar het helpt ook bij het verbeteren van streamingplatforms, doordat er passende suggesties kunnen worden gedaan richting de gebruikers.
Betrouwbare AI
Pinar Yolum is universitair hoofddocent Intelligent Systems en benoemd tot hoogleraar Trustworthy Artificial Intelligence. In haar onderzoek richt ze zich op de ontwikkeling van kunstmatig intelligente systemen die rechtmatig en ethisch opereren, bijvoorbeeld door rekening te houden met onze normen en verwachtingen ten aanzien van privacy. Vanwege het interdisciplinaire karakter werkt de leerstoel nauw samen met andere disciplines, waaronder rechten, geesteswetenschappen, sociale wetenschappen, softwareontwikkeling en interactietechnologie.
