Katten in dierenasielen hebben behoefte aan een plek waar ze zich kunnen terugtrekken. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van dierenarts Ruth van der Leij van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Van der Leij: "Als katten zich kunnen verstoppen, passen ze zich sneller aan de stressvolle omstandigheden in een opvangcentrum aan."
De veterinaire zorg voor dieren die bedrijfsmatig gehouden worden, vraagt om specifieke veterinaire kennis van bedrijfsdierenartsen. Dit is zo voor koeien, varkens en kippen in de landbouwsector, maar geldt ook voor katten, honden en andere gezelschapsdieren (zoals konijnen) in dierenopvangcentra of bij fokkers.
Dierenarts Ruth van der Leij presenteert in haar promotieonderzoek de effecten van aangepaste huisvesting (schuildozen voor asielkatten). Daarnaast analyseerde ze gegevens uit de asielpopulatie die door een dierenopvang gebruikt kunnen worden in de bedrijfsvoering en onderzocht ze het monitoren van infectieuze ziekten bij katten in dierenopvangcentra.
Uit deze verschillende onderzoeken kunnen een aantal conclusies getrokken worden:
- Om katten sneller te kunnen laten wennen aan de stressvolle omstandigheden in een dierenopvangcentrum, moeten asielkatten de mogelijkheid krijgen om zich te kunnen verstoppen of verschuilen. Dit vraagt een aanpassing aan de huisvesting.
- Het gebruiken van kentallen geeft dierenopvangcentra meer inzicht in mogelijkheden om het dierenwelzijn te verbeteren en de eigen bedrijfsvoering te optimaliseren.
- Asieldieren vormen een steeds wisselende steekproef uit de Nederlandse huisdierpopulatie. Het monitoren van de gezondheid van dieren in de opvang geeft daarmee inzicht in (zoönotische) infectieziekten binnen de gehele Nederlandse populatie en kan daardoor dienen als systeem voor vroege waarschuwing bij veranderingen in de aard en de prevalentie van ziekten.
Veel van deze inzichten zijn inmiddels overgenomen in de praktijk. Zo heeft de faculteit Diergeneeskunde een aantal jaren geleden schuildozen voor haar interne patiënten in gebruik genomen. Ook de Dierenbescherming heeft het gebruik van schuildozen in haar richtlijnen voor haar eigen opvanglocaties opgenomen.
Geef je kat een veilige plek
Hoewel de focus lag op opvangkatten, zijn de inzichten ook nuttig voor kattenliefhebbers thuis. Wat kun je als eigenaar doen om je kat een veilige plek te bieden? Van der Leij deelt enkele praktische tips:
- Bied schuilplekken aan : zet een kartonnen doos of afgeschermd kattenhuisje neer in een rustige hoek van de kamer.
- Stimuleer hoogtegebruik : katten voelen zich veilig op hoogte. Denk aan een krabpaal met platform of een wandplank.
- Rust en regelmaat : voer, water en kattenbakken op voorspelbare plekken, en liever niet in drukke ruimtes.
- Laat katten zelf het initiatief nemen tot contact : geef ze de ruimte om zich terug te trekken.
Van der Leij promoveert op woensdag 21 mei 2025 om 12:00 in het Academiegebouw. Ze zal ook een lekenpraatje houden, een korte presentatie waarin de promovendus in toegankelijke taal vertelt waarover het proefschrift gaat. De promotie is ook online te volgen.
Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt dankzij de steun en betrokkenheid van de Dierenbescherming, Maria Naundorf van Gorkum Fonds en Stichting DierenLot.
