De huidige economische groei loopt tegen haar grenzen aan. Er is dringend een koerswijziging nodig om de samenleving voor iedereen leefbaar te houden. Het kompas van de brede welvaart geeft daarbij richting, met name in de regio’s, vertelde Otto Raspe tijdens zijn oratie op 4 november. Hij benadrukte dat welvaart niet alleen draait om economische groei, maar ook om sociale en ecologische dimensies en de balans daartussen. Raspe: "Elke regio in Nederland kent zijn eigen opgaven op dit vlak. Dat vraagt om maatwerk in beleid. Want juist in de regio’s wordt de kwaliteit van leven van mensen bepaald. Elke regio telt."
In zijn oratie zette Otto Raspe, professor of practice Brede Welvaart aan Tilburg University, uiteen hoe politici, wetenschappers, burgers en maatschappelijke organisaties kunnen nadenken over sturen op brede welvaart. Raspe: ’Economische groei is een middel en brede welvaart het doel. Dat wil zeggen: een samenleving waarin niet alleen de economie bloeit, maar waarin mensen zich prettig voelen, een gezonde levensstijl kunnen volgen, in een veilige en schone omgeving leven en sociale verbondenheid ervaren.’
Lokale uitdagingen
Steeds meer regio’s en beleidsmakers richten zich op brede welvaart als kompas voor een duurzame en inclusieve toekomst. Juist in de regio, waar bedrijven en overheden samenwerken en mensen hun dagelijks leven doorbrengen, is de sleutel te vinden tot brede welvaart, zegt Raspe. Hier moeten de vaak verstrengelde maatschappelijke opgaven op het gebied van energieen klimaattransitie, zorg, woningarbeidsmarkt worden opgelost.
Maatwerk
Maar brede welvaart is een veelzijdig vraagstuk dat per regio verschilt. Volgens Raspe is het belangrijk om oog te hebben voor de regionale verschillen in het land: "Veel te vaak hanteert ’Den Haag’ een generiek instrumentarium alsof de opgaven in de verschillende regio’s hetzelfde zijn. Maar waar sommige regio’s groeien en zich aanpassen aan de nieuwe economie, blijven andere achter, met lagere inkomens, minder baanzekerheid en een slechtere milieukwaliteit. Er is de laatste decennia een nieuwe geografie van de economie ontstaan."
Een goed voorbeeld is Brainport Eindhoven: ooit in een neerwaartse spiraal, nu een innovatief powerhouse. Maar deze groei brengt ook uitdagingen, zoals personeelstekorten en een snel stijgende vraag naar woningen en voorzieningen. Hoe kan deze regio haar groei balanceren en werken aan inclusieve brede welvaart’
Nieuwe relatie
Voor realisatie van brede welvaart is een nieuwe relatie nodig tussen overheid en stakeholders.
Daarbij is het regionale netwerk van groot belang, aldus Raspe. Beleidskeuzes op nationaal niveau werken immers door op regionaal niveau en in de levens van individuen. Met maatwerk kunnen beleidsmakers en ondernemers gerichter werken aan een toekomst met meer balans tussen economische, sociale en ecologische welvaart - voor iedereen. "Als professor of practice onderzoek ik hoe economische mechanismen bijdragen aan brede welvaart en bied ik beleidsmakers inzichten om met maatwerk een beter welzijn te realiseren."
Over Otto Raspe
Otto Raspe (1973) is sinds 1 maart 2023 professor of practice bij de Academische Werkplaats Brede Welvaart van Tilburg University. Zijn leeropdracht omvat brede welvaart en de regionale economie. Otto studeerde regionale economie en economische geografie aan Tilburg University en promoveerde in 2009. Naast zijn benoeming tot Professor of Practice leidt Raspe het onderzoek naar regionale ontwikkelingen, innovatie en duurzaamheid bij RaboResearch, de onderzoeksafdeling van de Rabobank.