Dit jaar bestaat de opleiding Keltische talen en cultuur van de Universiteit Utrecht honderd jaar. Al sinds 1923 weten studenten en onderzoekers Utrecht te vinden als het gaat om keltistiek. "Een eeuwfeest is natuurlijk niet niets", zegt Nike Stam , docent bij de opleiding en een van de organisatoren achter het jubileum. "Dus dat willen we graag uitgebreid met iedereen vieren!"
Wat is dat eigenlijk, ’Keltisch’
Om te beginnen bij het begin: wat betekent ’Keltisch’ eigenlijk? "Je kunt het begrip ’Keltisch’ heel breed interpreteren, bijvoorbeeld als beschrijving van specifieke archeologische culturen," legt Stam uit, "maar binnen de opleiding hier in Utrecht vatten we het met name op als een taalfamilie. Bij die familie horen bijvoorbeeld het Iers, Welsh en Schots-Gaelisch, maar ook minder bekende talen als het Manx, Cornish en Bretons - deze worden overigens nog steeds allemaal in het dagelijks leven gebruikt."
Stam vertelt dat de Keltische taalfamilie uitzonderlijk is. "Er bestaat nog enorm veel eeuwenoude geschreven bronnen in deze talen. Het Iers is zelfs de vroegste geschreven volkstaal van Europa. Dit biedt ons niet alleen een unieke blik vanuit taalkundig perspectief, maar ook eentje op vroegmiddeleeuwse ideeën over taal, cultuur en verhalen."
Keltisch aan de Universiteit Utrecht
Dat er aan de Universiteit Utrecht Keltisch gestudeerd kan worden is in grote mate te danken aan hoogleraar Anton Gerard van Hamel (1886-1945). Op verzoek van het College van Curatoren en de faculteit Geesteswetenschappen voegde hij in 1923 Keltisch toe aan zijn leeropdracht Germaans. "Van Hamel was ervan overtuigd dat talen niet in isolatie bestudeerd konden worden en was daarmee zijn tijd ver vooruit", voegt Stam toe. "Nu is het programma de enige volwaardige bachelor Keltisch in de Benelux en staan we internationaal hoog aangeschreven."
"We hebben dan ook altijd enthousiaste studenten uit binnenen buitenland. Dat is misschien wel wat onze opleiding zo bijzonder maakt: ze zijn eigenlijk altijd en zonder uitzondering enorm gemotiveerd. De nieuwe generaties maken ook dat ik met vertrouwen naar de toekomst van de opleiding kijk. Als een vakgebied zo bomvol enthousiasme en energie zit, kunnen we makkelijk nog een paar honderd jaar door."
Internationaal congres ICCS
Naast het minifestival De Keltische Zomer verwelkomt de Universiteit Utrecht tussen 24 en 28 juli het International Congress of Celtic Studies (ICCS), het grootste congres in het vakgebied. Hier zijn specialisaties vertegenwoordigd die uiteenlopen van de archeologie van de vroege Kelten tot de contemporaine literatuur en pedagogiek van de Keltische minderheidstalen.
Lees meer over het International Congress of Celtic StudiesDe Keltische Zomer
Om de eerste honderd jaar van Keltisch in Utrecht te vieren, organiseert de opleiding een hele rits aan evenementen. De aftrap is op 30 juni aan de Ierse band IMLÉ. "Dit is misschien wel mijn persoonlijke favoriet", vertelt Stam. "De band komt speciaal voor ons over uit Ierland en speelt in TivoliVredenburg. Ze maken verfrissende en moderne Ierstalige muziek en laten zien dat de Keltische talen springlevend zijn en nog altijd nieuwe generaties artiesten inspireren."
De dag erop volgt het minifestival De Keltische Zomer , met workshops, lezingen, films, nieuwe publicaties en muzikale verrassingen op de binnenplaats van de Universiteitsbibliotheek in het centrum van Utrecht. "We hopen met dit publieksprogramma de breedte van het vakgebied te laten zien", benadrukt Stam. "Er bestaan helaas nog altijd veel misvattingen over Keltisch en de Kelten. We hopen een aantal hiervan tijdens het festival de wereld uit te kunnen helpen, op een vrolijke én diepgaande manier."
