Hoogleraar Marianne van Woerkom: ’Leidinggevenden cruciaal voor welbevinden’

In een tijd waarin veel sectoren kampen met enorme arbeidstekorten is het belangrijk om oog te hebben voor het welbevinden van mensen op de werkvloer. "Het is tijd voor positieve organisaties, die het welbevinden van hun medewerkers centraal stellen," zo stelt hoogleraar Marianne van Woerkom in haar inaugurele rede, die zij uitspreekt op 18 oktober aan Tilburg University.

Een steeds groter deel van de beroepsbevolking ervaart werkstress en kampt met burnout-gerelateerde klachten. Om deze problemen op te lossen is het belangrijk om meer te weten over wat mensen optimaal laat functioneren, stelt Marianne van Woerkom in haar inaugurele rede. "We denken dat de grootste winst ligt in het wegwerken van onze tekortkomingen, maar onderzoek laat zien dat het activeren van positieve karaktereigenschappen ervoor zorgt dat mensen beter functioneren, wat ook een positief effect heeft op de organisatie in zijn geheel."

Goed voorbeeld doet goed volgen

Positief gedrag roept positieve emoties op bij anderen en kan collega’s daardoor inspireren om hetzelfde te doen. Uiteindelijk heeft dit ook een positief effect op de mensen voor wie zij werken, zoals de klanten, leerlingen, patiënten of de samenleving als geheel. "Mensen zijn geneigd elkaars gedrag te kopiëren. Dat geldt voor negatief gedrag, maar ook voor positieve gedragingen. Goed voorbeeld doet goed volgen en kan leiden tot een positieve verandering in de hele organisatie," aldus van Woerkom. "Maar dan moet dat positieve gedrag wel gestimuleerd worden, en juist daar wringt de schoen."

Organisaties zetten onvoldoende in op welbevinden personeel

Uit onderzoek blijkt dat leidinggevenden een belangrijke rol spelen in het stimuleren van bevlogenheid, motivatie en prestaties van medewerkers en een belangrijke voorbeeldfunctie hebben. Helaas zijn de meeste leidinggevenden onvoldoende opgeleid voor deze rol. Zij beschikken vaak niet over de juiste kennis, vaardigheden en tools om medewerkers te ondersteunen in het vinden, ontwikkelen én activeren van hun sterke punten. Ook zetten organisaties vaak in op eenmalige trainingen om het welzijn van werknemers aan te pakken.

"Maar om het welzijn van alle werknemers op de lange termijn te bevorderen is meer kennis en een structurele aanpak op basis van positieve psychologie nodig. Denk aan trainingen voor managers om positieve karaktereigenschappen bij medewerkers te kunnen herkennen, functioneringsgesprekken waarin sterke punten en positieve ervaringen centraal staan en structurele aandacht in teams voor het verdelen van het werk op basis van unieke kwaliteiten van teamleden. Alleen dan zorg je ervoor dat de positieve ervaringen in organisaties de negatieve ervaringen overtreffen."