De European Research Council (ERC) kent ERC Advanced Grants toe aan Helge Niemann (faculteit Geowetenschappen en NIOZ) Raymond Schiffelers (UMC Utrecht), en Geert Kops (Hubrecht Institute). Met de beurs, die onderdeel is van het Horizon Europe-programma, krijgen de Utrechtse onderzoekers de kans om grote projecten vorm te geven die tot wetenschappelijke doorbraken kunnen leiden.
Over de laureaten en projecten
Dankzij het NanoMare-project is er straks veel meer bekend over de interacties tussen microben en nanoplastics in de oceaan en over de hoeveelheid nanoplastics.
Helge Niemann
Laureaat Faculteit Geowetenschappen
The role of microbes in the fate of nanoplastics in the marine realm (NanoMare)
Biogeochemicus Helge Niemann, senior onderzoeksleider bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en hoogleraar Microbiële en Isotopen Biogeochemie aan de Universiteit Utrecht, ontvangt een ERC Advanced Grant van € 3,5 miljoen voor onderzoek naar de interacties tussen microben en nanoplastics in de oceaan en naar de hoeveelheid nanoplastics. Niemann is geïntrigeerd door de omzetting van belangrijke maar ’onconventionele’ koolstofsubstraten zoals plastic, methaan en olie, en hun lot in aquatische (microbiële) voedselwebstructuren. Een belangrijk deel van deze koolstofsubstraten bestaat uit nanoplastics. Deze uiterst kleine snippertjes zwerfvuil met afmetingen kleiner dan 1 um werden pas onlangs ontdekt in de mariene wereld. Vanwege hun geringe afmetingen kunnen nanoplastics overal in de oceaan terechtkomen, waardoor mogelijk al het zeeleven wordt aangetast.
"Via het NanoMare-project zullen we als eersten fundamenteel nieuwe inzichten kunnen verschaffen in de afbraak van nanoplastics, ook door microben, in de effecten van nanoplastics op de micro-organismen in de oceaan en in de wereldwijde hoeveelheid en verspreiding van nanoplastics en hun afbraakproducten in de zee", zegt Niemann.
"Dankzij het NanoMare-project is er straks veel meer bekend over de interacties tussen microben en nanoplastics in de oceaan en over de hoeveelheid nanoplastics. Daarvan zullen ook de mariene microbiologie en andere oceaanwetenschappelijke disciplines in hoge mate profiteren. Daarnaast zullen de resultaten ook van belang zijn voor de hydrologie en de atmosferische fysica."
Meer infoWe kunnen T-cellen zo trainen om tumorcellen te herkennen en aan te vallen.
Raymond Schiffelers
Laureaat UMC Utrecht
AGTC: Nanodeeltjes voor betere gentherapie
Het project AGTC (Advancing Gene Therapy Capabilities) gaat vanuit de start-upwereld terug naar de wetenschap. Binnen Nanocell Therapeutics ontwikkelden we nanodeeltjes die genen kunnen afleveren aan specifieke immuuncellen, de zogenaamde T-cellen. Die cellen kunnen we zo trainen om tumorcellen te herkennen en aan te vallen.
In AGTC geven we deze nanodeeltjes een streepjescode mee. Daarmee kunnen we precies volgen waar ze heen gaan, of het gen op de juiste plek terechtkomt, en wat het effect is. Zo bouwen we aan de volgende generatie gentherapie: krachtig, veilig en specifiek. We pakken dit aan via drie onderzoekslijnen:
1. Slimmer ontwerpen - We testen allerlei varianten van de nanodeeltjes om te ontdekken welke het beste werken.
2. Superspecifiek afleveren - We gaan het theoretische concept van superselectiviteit experimenteel onderzoeken om nanodeeltjes te maken die hun lading alleen aan T-cellen afgeven, nergens anders.
3. T-cellen begrijpen - We willen weten wat er precies in een T-cel gebeurt na genaflevering, zodat we ze nog effectiever kunnen inzetten tegen kanker.
Dankzij deze beurs kunnen we geavanceerde microscopieen DNA-sequencingtechnieken inzetten om de structuur van het centromeer te bestuderen in diverse humane cellen en weefsels.
Geert Kops
Laureaat Hubrecht Institute
CENTROSHAPE
Geert Kops ontvangt een ERC Advanced Grant om de structuur van menselijke centromeren te bestuderen. Centromeren zijn cruciale delen van onze chromosomen die zorgen voor een correcte celdeling. Fouten in dit proces kunnen leiden tot kanker, ontwikkelingsstoornissen of miskramen. Kops en zijn collega’s zullen de moleculaire gebeurtenissen onderzoeken die de centromeren vormen tijdens de celdeling, en bestuderen wat er misgaat in kankercellen.
Meer info
