Een kwestie van moed

Je zou het niet zeggen wanneer je met Mariëlle Heijltjes in het café zit, maar achter deze bedachtzaam ogende dame die net benoemd is als decaan van SBE (School of Business and Economics) gaat een vliegende trapezeartiest schuil. En wel een die niet terugdeinst voor een pelicano, straddle whip, backend hocks off of lay-out. Stille wateren hebben diepe gronden. "En - niet te vergeten - een vangnet", voegt Heijltjes er met een brede glimlach aan toe.

"Een stuntvrouw ben ik allerminst. Maar ik heb door de jaren heen geleerd dat je angst kunt leren beheersen. Ik had hoogtevrees en weet er nu toch mee om te gaan. Dat ik me tijdens mijn sabbatical op Mauritius weer tot deze sport heb gewend is achteraf gezien minder triviaal dan je zou denken. Ik leerde angsten te overwinnen door moed te tonen en vertrouwen in mezelf en de instructeurs die de veiligheidslijnen bedienen. Mijn nieuwe boek, dat bijna klaar is, gaat over leiderschap en draagt de werktitel ’Een kwestie van moed’. Als amateur vliegende trapezeartiest heb ik spelenderwijs inzichten gekregen die uiteindelijk in het boek zijn terecht gekomen."

Mariëlle Heijltjes geldt als een autoriteit op het gebied van managerial behaviour en leiderschapsontwikkeling. We spreken haar in het roemruchte café De Tribunal in Maastricht. Ze staat op het punt om naar Seattle af te reizen voor een groot congres op het gebied van management. Het opereren in een internationale context is haar niet vreemd. Niet alleen woonde ze vroeger een aantal jaren in Duitsland waar haar vader als luchtmachtofficier gelegerd was. Ook later tijdens haar middelbareschooltijd op de Rijksscholengemeenschap in Roermond en het Sint-Janscollege in Hoensbroek bleef het buitenland lonken.

"Al als elf jarige ging ik naar Southampton waar ik bij een collega van mijn vader een aantal weken logeerde. De Engelse taal pakte ik daar snel op. Duits ben ik ook altijd blijven spreken. Inmiddels is mijn Frans - zeker na mijn schrijf-sabbatical op Mauritius - weer goed op peil. Ik ben dankbaar dat ik door mijn werk veel heb kunnen reizen. Zo ben ik één keer mee geweest op handelsmissie naar Australië. Maar ik heb ook gewerkt in Japan, China en de VS. Andere culturen spreken me aan. Ze vormen je."

Tweede lichting

Heijltjes is een product van de UM. Ze behoorde in 1985 tot de tweede lichting bedrijfseconomie. "Als ik aantreed als decaan van SBE zal ik de eerste alumna en vrouw in die rol zijn. Ik heb deze school altijd een warm hart toegedragen." Wilde ze dan altijd al de wetenschap of het onderwijs in? "Eerlijk gezegd wist ik aanvankelijk niet goed wat ik wilde. Mijn interesses waren breed. Ik kom uit een cultureel-geïnteresseerde familie met veel musici. Mijn zus heeft het Conservatorium gedaan en in Moskou gestudeerd. Ik heb mijn muzikale aspiraties snel laten varen. De interesse in muziek is overigens wel altijd gebleven."

Heijltjes vond toch haar roeping: "Uiteindelijk boeide de wetenschap me meer. Als middelbare scholier flirtte ik nog met de gedachte om naar Nijenrode te gaan. Maar ik vergeet nooit meer het bepalende moment dat ik tijdens een introductiedag van de Universiteit Maastricht (toen nog Rijksuniversiteit Limburg) een onderwijsruimte binnenkwam en ik er een hoogleraar aantrof die op voet van gelijkheid sprak met een student. Dat maakte op mij een diepe indruk. Deze universiteit heeft door de jaren heen altijd die open, intrigerende en menselijke focus gehouden. Hier gebeurde iets wat nieuw was. Nooit een dag spijt gehad van mijn keuze."

Stage in de VS

Tijdens haar studie liep ze nog stage in de VS en was ze een uitwisselingsstudent op de Indiana University in Bloomington. "Een jaar verbleef ik in Amerika. Ergens twijfelde ik of ik een bedrijfsloopbaan wilde nastreven of dat ik mijn heil zou zoeken als AIO. Hoewel de businesskant me ook altijd heeft getrokken ben ik uiteindelijk toch echt in de wieg gelegd voor het werk dat ik tegenwoordig al zoveel jaren met alle plezier van de wereld doe. Ik promoveerde, werd in 2006 hoogleraar en ging in 2008 als directeur aan de slag bij wat later UMIO is gaan heten." UMIO is een privaat gefinancierd onderdeel van SBE en verzorgt o.a. managementonderwijs en cursussen voor professionals. Het portfolio bestaat uit MBA-programma’s, executive masters, maatwerk trajecten, managementcursussen en coaching.

Heijltjes vervolgt: "Vanaf het begin voelde ik me hier als een vis in het water. Al mijn interesses kwamen samen. De internationale, academische context met veel reizen en contacten met studenten, wetenschappers en ondernemers uit alle delen van de wereld en tegelijkertijd ook mijn achtergrond in organisatiestrategie, leiderschapsontwikkeling en maatschappelijke relevantie vonden er onderdak. De slogan van UMIO is ’creating meaningful impact together’. Dat vind ik nog steeds een sterke oneliner waar ik hartgrondig in geloof. "

Mariëlle Heijltjes , hoogleraar Managerial Behavior, is sinds 1 september 2022 decaan van de Maastricht University School of Business and Economics (SBE). Daarvoor was zij Executive Director van UMIO

Maastricht University. Haar specifieke expertise betreft vraagstukken omtrent leiderschap en team effectiviteit. Op die thema’s heeft ze met grote (internationale) klanten gewerkt zoals APG, Daimler, Unilever, Vodafone en de Wereldbank, maar ook met kleinere nationale en regionale organisaties. Ze heeft lesgegeven in de executive MBA-programma’s van de Universiteit Maastricht, TRIUM (HEC Paris, London School of Economics, Stern School of Business van New York University) en Reykjavik University en is tevens gecertificeerd Business Coach. Haar onderzoek naar het gedrag van (top)managers is gepubliceerd in verschillende internationale wetenschappelijke tijdschriften. Naast haar rollen bij de Universiteit Maastricht, is ze ook lid van de International Advisory Boards van EADA (een Spaanse business school), IESEG (een Franse business school) en CENTRUM PUCP (een Peruaanse business school) en lid van de Raad van Commissarissen van het Maastricht Exhibition and Conference Centre (MECC).

Thuiskomen

Nu gaat ze dus aan de slag als decaan bij SBE. Er werken daar inmiddels meer dan zeshonderd medewerkers en er studeren meer dan 5.000 studenten. "Ergens voelt het als thuiskomen. SBE had altijd al die spirit waarin goede ideeën waargemaakt werden, waarin innovaties kunnen plaatsvinden. Die vrije geest en aangename sfeer heersen er nog steeds. Uiteraard wil je die behouden. Tegelijkertijd wil je proberen om te zoeken naar een overkoepelende purpose, naar een collectief overkoepelende raison d’être.

Ook zal SBE de samenwerking met het bedrijfsleven en de samenleving moeten blijven zoeken. We bevinden ons niet in een ivoren toren, maar midden in de samenleving. Ik denk dat ik als decaan vooral wil werken aan het faciliteren van de interne verbindingen binnen SBE en de UM die de maatschappelijke relevantie mogelijk maken. Zo kunnen we dan samen betekenisvolle impact creëren."  

Mariëlle Heijltjes is klaar voor de volgende sprong. Met het boek dat uitkomt, haar nieuwe aanstelling en haar reis naar Mauritius voor de laatste hoofdstukken van haar boek, rust, vakantie en nieuwe capriolen als vliegende trapezeartiest in het vooruitzicht kun je wel zeggen dat ze de titel van haar boek ’Een kwestie van moed’ leeft en beleeft.    

Tekst: Ludo Diels
Fotografie: Paul van der Veer

Ik denk dat SBE het verschil kan maken in het vinden van oplossingen voor maatschappelijke kwesties. Neem duurzaamheid of de energietransitie. Dit soort majeure vraagstukken los je niet op vanuit één discipline. Dat doe je vanuit diverse gezichtspunten, maar ook vanuit een gezamenlijk gevoelde urgentie.