Alumnus van het jaar 2024 is Bas Buchner, directeur van MARIN, het grootste onafhankelijke maritieme onderzoeksinstituut ter wereld. Hij is een pleitbezorger van een sterke Nederlandse maritieme sector en een voortrekker van het Maritiem Masterplan voor emissievrije scheepvaart, dat vorig jaar 210 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds kreeg toegekend. TU Delft is trots op haar alumni en reikt sinds 2011 samen met het Universiteitsfonds Delft de -Alumnus van het Jaar-prijs uit aan alumni die hun sporen hebben verdiend in de wereld van innovatie en onderzoek.
-Bas Buchner heeft een uitgesproken visie op de toekomst van de sector en ook de knowhow om de weg ernaartoe in te zetten met concrete plannen en projecten. Met zijn prachtige staat van dienst in de maritieme sector in Nederland en de wereld en zijn betekenis voor het maritieme onderwijs en onderzoek, inspireert hij studenten en alumni om het beste uit hun studie te halen. Een mooier boegbeeld kunnen zij zich niet wensen-, aldus Jasper Peterich, directeur van het Universiteitsfonds en Alumnirelaties TU Delft.
Loopbaan met impact: van baggerdorp tot MARIN
Bas Buchner studeerde Maritieme Techniek. Na zijn afstuderen trad hij in 1991 als projectmanager in dienst bij Maritiem Research Instituut Nederland (MARIN); in 2000 werd hij hoofd van de afdeling Offshore en sinds 2011 is hij algemeen directeur. Hij is daarnaast voorzitter van de Innovation Council Nederland Maritiem Land en van het Topconsortium Kennis en Innovatie (TKI) Maritiem. Tussen 2003 en 2010 was Buchner Visiting Professor aan de School of Marine Science and Technology van de University of Newcastle upon Tyne. Sinds 2018 is hij erelid van de Delftse studievereniging S.G. William Froude.
Zijn liefde voor de maritieme sector werd hem als het ware met de paplepel ingegeven. Hij werd geboren in Sliedrecht, ook bekend als het baggerdorp vanwege de grote baggerbedrijven die ervandaan komen. Tijdens zijn schooltijd was schepen kijken aan de Parkkade in Rotterdam een favoriete bezigheid. Dat deed hij samen met zijn vader, die machinist was op coasters en baggerschepen. Het leidde hem naar TU Delft en een studie Maritieme Techniek. Hij ontdekte zijn affiniteit met het maritieme onderzoek tijdens zijn afstudeerwerk naar diffractietheorie voor de voorspelling van scheepsbewegingen in golven; het leverde hem de afstudeerprijs van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied (KNVTS) op.
Buchners eerste onderzoeksproject bij MARIN behelsde het groenwaterprobleem: massief zeewater dat in ruw weer over het dek stroomt kan schepen beschadigen, bemanning in gevaar brengen en containers overboord slaan. Buchner bracht de fysica achter het fenomeen in kaart, wat zou leiden tot nieuwe voorspellingsmethoden om groenwaterschade te voorkomen. In 2002 promoveerde hij op dit onderwerp bij hoogleraar hydromechanica Jo Pinkster. Dezelfde kennis stond later aan de basis van het golfenergieconcept voor de opwekking van duurzame energie op zee, waarbij groenwater een kans wordt in plaats van een probleem.
Onder zijn leiding ontwikkelde MARIN zich van een gespecialiseerde dienstverlener met internationale reputatie op het vlak van hydrodynamische en nautisch onderzoek, naar een nog bredere toekomstgerichte kennispartner voor de maritieme sector, overheid en maatschappij. Daarbij staan de uitdagingen en transities van deze tijd centraal: zoals de energietransitie op zee, emissievrij varen, veilige scheepvaart en de bescherming van een vrije zee.
Emissievrije scheepvaart en maritieme AI toepassingen
Buchners missie is die van MARIN: het schoner, slimmer en veiliger maken van de scheepvaart en het bijdragen aan duurzaam en vrij gebruik van de zee. Dat doet hij onder meer door in te zetten op innovatie. Mooie voorbeelden zijn het Zero Emissions Lab waar MARIN werkt aan een emissievrije machinekamer van de toekomst, en het baanbrekende Seven Oceans Simulator centre voor geavanceerde bewegende simulatoren en het gebruik van geavanceerde Virtual en Mixed Reality technieken. Op zijn initiatief startte het -AI Sailproject, waarbij het AI team van MARIN een Optimist leerde zeilen op basis van machine learning. Ook zijn deelname in commissies en adviesraden is van groot belang voor de sector. Meest recent was hij voortrekker in de totstandkoming van het Maritiem Masterplan. Hij is een belangrijke schakel tussen de politiek, industrie, onderwijs en onderzoek. Met zijn visie en bevlogenheid zorgt hij dat de Nederlandse maritieme sector op de kaart blijft staan.
Buchner en TU Delft, een leven lang verbonden
Het is een missie met veel raakvlakken aan die van TU Delft: impact voor een duurzame samenleving. Door de jaren heen zijn de banden tussen TU Delft, Bas Buchner en MARIN dan ook nauw gebleven. MARIN vervult een brugfunctie tussen het universitair onderzoek en onderwijs en de praktijk, de industrie en de overheid. Dat vertaalt zich in gezamenlijke onderzoeksprogramma’s en gezamenlijk gebruik van (grootschalige) onderzoeksfaciliteiten. Persoonlijk is Bas Buchner ook altijd betrokken gebleven bij zijn alma mater. Hij draag zijn oude studievereniging Froude een warm hart toe, is een graag geziene gast op bijeenkomsten en altijd bereid te spreken of mee te denken over de invulling van studiereizen of evenementen.
Na 14 jaar aan het hoofd van MARIN, geeft Bas Buchner eind van dit jaar het stokje over aan een nieuw directeurenteam. Hij zal zich daarna als voorzitter van Nederland Maritiem Land (NML) in ieder geval bezig blijven houden met het Maritiem Masterplan. Een andere afspraak staat ook al in de agenda voor 2025: op 15 april organiseert TU Delft het symposium Navigating the Future: AI and Data for Safer, Smarter Shipping ter ere van de Alumnus van het Jaar. Op die dag krijgt Bas Buchner de prijs officieel uitgereikt. Uiteraard is hij zelf keynote spreker.
Alumnus van het Jaar
TU Delft reikt sinds 2011 samen met het Universiteitsfonds Delft de prijs -Alumnus van het Jaaruit aan alumni die hun sporen hebben verdiend in de wereld van innovatie en onderzoek. De winnaars krijgen een plaquette op de Alumni Walk of Fame in het Mekelpark op de campus van TU Delft.
