65 studenten ronden allereerste Europese masterprogramma af

- EN- NL
Vijfenzestig studenten die tegelijkertijd hetzelfde masterprogramma volgen, maar verspreid over en reizend tussen vijf verschillende Europese universiteiten. Het klinkt wellicht vreemd. Toch is het precies wat CHARM-EU masterstudenten doen. En de wisselende locaties zijn niet het enige opmerkelijke aan het Europese masterprogramma Global Challenges for Sustainability.

Wanneer ze terugdenkt aan het moment waarop studenten haar vertellen dat het CHARM-EU masterprogramma een levensveranderende ervaring voor ze is geweest, voelt Marjanneke Vijge zich nog altijd trots. Het is waar de universitair docent aan de Universiteit Utrecht en Utrechts leider van het allereerste gezamenlijke Europese masterprogramma stilletjes op had gehoopt en naar had gestreefd toen zij het programma samen met collega’s opzette. 

De focus ligt niet alleen op academische analyses, maar ook op verbinding met de samenleving via challenge based learning.

Marjanneke Vijge

Universitair docent


Marjanneke: Een van de belangrijke kenmerken van het programma is dat we kansen bieden om een diversiteit aan vaardigheden te ontwikkelen, complementair aan academische competenties. De focus ligt niet alleen op academische analyses, maar ook op verbinding met de samenleving via challenge based learning. Het is tot nu toe superenerverend om op deze ontdekkingsreis te gaan samen met de studenten.

Geen vragen meer

Klinkt cool, is de reactie die Sofia Edroso - student uit de eerste groep die het CHARM-EU masterprogramma afrondde - meestal krijgt wanneer ze anderen vertelt over haar Europese masterprogramma in duurzaamheid, georganiseerd door vijf universiteiten. En dan hebben ze meestal verder geen vragen meer omdat ze een lange, complexe uitleg verwachten, zegt Sofia (Spaans en Duits) lachend. 

Medestudent Rosanne Wahl (Nederlands) herkent dit. Ik vergroot de verwarring altijd door uit te leggen dat we elk semester naar een ander land verhuizen en dat sommige klasgenoten met me meegaan terwijl anderen naar andere universiteiten gaan, maar dat we nog steeds allemaal dezelfde lessen volgen (online).

OK, het is complex, maar toch een poging: CHARM-EU staat voor Challenge-driven, Accessible, Research-Based and Mobile European University . Het is een alliantie gevormd door de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Barcelona, Trinity College Dublin, de Universiteit van Montpellier en Eötvös Loránd-universiteit Boedapest. Sinds 2023 aangevuld met de Ĺbo Akademi Universiteit, de Julius Maximilians-Universiteit Würzburg en de Ruhr West University of Applied Sciences. 

CHARM-EU biedt het masterprogramma Global Challenges for Sustainability ; de eerste opleiding ooit die door verschillende Europese partners samen wordt geaccrediteerd, gedoceerd en gediplomeerd. Het programma biedt internationaal, transdisciplinair onderwijs door docenten uit verschillende academische vakgebieden en van alle partneruniversiteiten, in samenwerking met externe stakeholders zoals bedrijven en maatschappelijke organisaties. 

Studenten met diverse onderwijsachtergronden en nationaliteiten werken samen met elkaar en de stakeholders aan echte maatschappelijke duurzaamheidsuitdagingen. Ze volgen colleges aan een van de universiteiten, maken online verbinding met andere campussen, en verruilen per fase de ene universiteit voor de andere. De eerste groep studenten heeft het programma nu afgerond.

Een van de CHARM-EU-doelen voor de toekomst is uitbreiding naar ook programma’s voor bachelors, PhD’s, postdocs en professionals.

Een ander niveau

Een unieke leerervaring, zo omschrijft voormalig student Lena Bettin (Duits) Global Challenges for Sustainability. Een belangrijke reden voor mij om deze master te kiezen was de focus op actuele duurzaamheidsvraagstsukken. Ik had eerder een bacheloropleiding Sustainability and Environmental Sciences gedaan, dus ik had al goede kennis van het onderwerp, maar wat ik miste was het toepassen van wetenschappelijke kennis op daadwerkelijke uitdagingen.Een aspect dat het programma ook erg leerzaam maakt, is dat studenten niet alleen een andere culturele achtergrond hebben maar ook diverse academische achtergronden. In groepsprojecten focuste één student dan bijvoorbeeld meer op de technische kant, terwijl iemand anders zich meer toespitste op de zakelijke aspecten en een derde persoon het ontwerp in de gaten hield. Deze diversiteit aan perspectieven zorgde ervoor dat we veel van elkaar leerden en dat het groepswerk naar een ander niveau werd getild.

De diversiteit aan perspectieven zorgde ervoor dat we veel van elkaar leerden en dat het groepswerk naar een ander niveau werd getild.

Lena Bettin

Voormalig student Global Challenges for Sustainability


Sofia voegt toe: Ik denk ook dat we ergens anders niet zo goed hadden geleerd om ons aan te passen aan nieuwe situaties en omgevingen. Door Europa reizen plaatst je op regelmatige basis buiten je comfort zone, wat het leren echt stimuleert. Dit maakte het programma absoluut een avontuur.

Praktisch outputproduct

In de laatste fase van de master - de Capstone - werden studenten verdeeld over dertien teams, die elk ergens in de wereld een uitdaging aangingen en samen met hun stakeholder een praktisch outputproduct ontwikkelden. Rosannes team werd gekoppeld aan stakeholder Utrecht Natuurlijk, dat meerdere gemeenschappelijke tuinen en boerderijen beheert.

Rosanne: De Capstone stak er voor mij bovenuit, omdat je de resultaten van je onderzoek gebruikt om iets tastbaars te maken. Ik denk niet dat dit heel gebruikelijk is in andere masterprogramma’s, maar het heeft me veel geleerd. Mijn team richtte zijn onderzoek op het activeren van de verbinding tussen mensen en de natuur. We maakten een duurzaamheidsgame voor bezoekers van de gemeenschappelijke tuinen en boerderijen. Het was leuk om te zien hoe onze stakeholders ons werk zeer serieus namen. Wat we afleverden deelden ze op hun intranet en ze zijn echt van plan het product dat we hebben gemaakt in te voeren.

Het team van Sofia deed zijn challenge in Barcelona. We ontwikkelden een reeks richtlijnen voor restaurants om ze te helpen duurzamer te handelen, bijvoorbeeld door bepaalde gecertificeerde producten te kopen en naar specifieke duurzame materialen te zoeken. De meeste restaurants lijden nog onder de effecten van de pandemie, dus hebben momenteel beperkte middelen. Maar we hopen dat kleinere stappen (onze richtlijnen) nu, een stimulans zijn voor grotere investeringen in een later stadium (zoals een officieel ecolabel verdienen). Dus hopelijk maakt ons werk een verschil.

We ontwikkelden een reeks richtlijnen voor restaurants om ze te helpen duurzamer te handelen, bijvoorbeeld door bepaalde gecertificeerde producten te kopen en naar specifieke duurzame materialen te zoeken.

Sofia Edroso

Voormalig student Global Challenges for Sustainability


En het team van Lena richtte zich op de potentie van groene waterstof, met de Nederlandse gemeente Land van Cuijk als stakeholder. Het verlagen van de uitstoot van broeikasgassen, minder afhankelijkheid van geďmporteerd gas en het bouwen van een veerkrachtiger energienetwerk, om maar een paar van de mogelijkheden te noemen waar de groep zich over boog. Het was een waardevolle ervaring om met zoveel verschillende stakeholders te werken, zegt Lena. Hierdoor konden we inzichten verwerven op zowel politieke, technische, sociale, als agrarische onderwerpen.

Na alle aspecten te hebben gecombineerd, leverden we beleidsaanbevelingen voor de strategie die het haalbaarst zou kunnen zijn voor de regio. Aangezien het zo’n complex onderwerp is, was het onmogelijk om alles binnen één semester te behandelen. Ons werk was slechts het begin en ik verheug me erop te zien hoe het project verdergaat.

Innoveren ’ along the way ’

Al met al het perfecte masterprogramma dus eigenlijk... Marjanneke Vijge: Nee, niets is perfect natuurlijk. Hoewel ik erg trots ben op wat we tot nu toe hebben gedaan, zie ik ook genoeg ruimte voor verbetering, bijvoorbeeld het programmatisch toetsen dat we hebben ingevoerd. Dit is een holistische benadering waarin de hele professionele en persoonlijke ontwikkeling van studenten wordt bekeken. Het is een nieuwe methode in een setting als deze, dus het betekent innoveren ’ along the way ’.

De studenten hebben ook suggesties voor verdere verbetering. Sofia: Een vriendin van mij volgt het programma nu. Via haar zie ik hoe CHARM-EU zich aanpast aan de feedback die we hebben gegeven. Tijdens het programma stonden ze ook erg open voor onze zorgen en opmerkingen. Ze willen duidelijk verbeteren en waar mogelijk tegemoetkomen aan de behoeften van studenten. Dit zorgt ervoor dat medewerkers en studenten het programma echt samen vormgeven en ontwikkelen.