Dijken verstevigen we nu met name door ze hoger of breder te maken met extra grond. Maar dat kan ook efficiënter, vinden de onderzoekers. Als we meer bloemen en kruiden laten groeien op onze dijken, brengt dat veel voordelen met zich mee. Dijken worden niet alleen steviger door de diepere beworteling, insecten profiteren ook nog eens van een grotere plantendiversiteit.
Groene grasmatten met relatief weinig kruiden domineren op dit moment de Nederlandse dijken. De wortels van grassen gaan doorgaans niet zo diep de grond in, waardoor de grond minder goed gebonden is, terwijl kruiden vaak dieper wortelen. Bovendien zijn deze grasmatten slecht bestand tegen de steeds langere periodes van droogte, wat op zijn beurt ook weer zorgt voor minder stevige dijken. Dat vraagt om nieuwe, andersoortige beplanting voor onze toekomstige dijken.
Overstroming naspelen
’Het afgelopen jaar hebben we in ons onderzoeksproject "Future Dikes" vooral gekeken naar de huidige stand van zaken’, vertelt Nils van Rooijen, onderzoeker aan de Wageningen Universiteit. ’Waar komen deze meeste soortenrijke begroeiingen op dijken voor, hoe is de bodem daar opgebouwd en hoe sterk zijn deze dijken?’De komende weken onderzoeken Van Rooijen en collega’s hoe goed verschillende typen bloemrijke dijken in de omgeving van Nijmegen bestand zijn tegen overstroming. Enorme hoeveelheden water worden over de kruin van de dijk heen gestort, totdat er een gat in de toplaag ontstaat. ’Aan de hand van verschillen in vegetatie, bodemsamenstelling en doorworteling willen we uitvinden hoe erosiebestendig onze biodiverse dijken zijn’, aldus Van Rooijen.
De ideale mix
Ook op de Radboudcampus vind je kleine dijkjes. Promovendus Steven Huls onderzoekt er welke plantensoorten de beste mix vormen voor een sterke en veerkrachtige dijk. Goede doorworteling is hierbij essentieel voor een sterkere binding van de grond en een betere resistentie tegen droogte.’We voegen steeds meer grassen en bloemen toe aan het standaardmengsel en bestuderen dan wat het effect is op de doorworteling en verhoudingen’, zegt Huls. ’De plantensoorten hebben we uitgekozen op basis van soorten die veel voorkomen in Nederlandse rivierdijken.’
In het voorjaar van 2023 publiceren de onderzoekers een rapport met de eerste bevindingen. Van Rooijen: ’We combineren alle verzamelde gegevens van de proeven die we hebben gedaan. Die voegen we toe aan een model van waaruit we kunnen afleiden hoe sterk bloemrijke dijken zijn. De komende jaren gaan we meer kijken naar hoe je het beheer van deze dijken aanpakt. Belangrijkste vraag is dan voor ons: Hoe kunnen we onze sterke dijken zo biodivers mogelijk maken?’