Deze zomer kende het bestuur van het NWO-domein Exacte en Natuurwetenschappen 21 subsidies in de Open Competitie ENW-XL toe, samen goed voor zo’n 60 miljoen euro. Bij vier van de toegekende projecten zijn IoP-natuurkundigen betrokken.
Binnen de NWO Open Competitie ENW - XL kunnen onderzoekers in consortia onderzoeksvoorstellen indienen voor nieuwsgierigheidsgedreven, ongebonden fundamenteel onderzoek op de onderzoeksterreinen van het NWO-domein Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) en daarmee de gelegenheid en vrijheid krijgen om excellente, uitdagende en innovatieve onderzoekslijnen te versterken en/of uit te breiden.
Eerder berichtten we al over de toekenningen voor het FASTER-project voor deeltjesdetectoren , onder leiding van Hella Snoek (UvA-IoP en Nikhef) en voor het project rond de sterke kernkracht onder leiding van Anna Watts (UvA-API). Ook bij twee andere projecten zijn UvA-natuurkundigen betrokken.
Quantumgereedschap voor speurtochten naar nieuwe natuurwetten in atomen en moleculen
Bekende natuurkundewetten zoals die van de quantummechanica en relativiteitstheorie zijn zeer succesvol gebleken. Tegelijkertijd staat de wetenschap voor raadsels die erop lijken te wijzen dat er hogere, nog onbekende natuurkundewetten bestaan, met bijbehorende nieuwe deeltjes en natuurkrachten. Een consortium van VU- en UvA-onderzoekers gaat quantumtechnologie inzetten om met ongekend hoge precisie atomen en moleculen te meten, waarvoor zeer nauwkeurige theoretische voorspellingen beschikbaar zijn, om daarmee zowel de bekende als mogelijke hogere natuurwetten veel nauwkeuriger in kaart te brengen.
Bij het consortium, onder leiding van Jeroen Koelemeij (VU) zijn onder meer UvA-IoP-natuurkundigen Rene Gerritsma en Arghavan Safavi-Naini betrokken.
Met koude moleculen op zoek naar een barst in fundamentele symmetrieën
Het Standaardmodel van de deeltjesfysica heeft een probleem: het kan niet verklaren hoe wij (en alle materie om ons heen) voortgekomen zijn uit de oerknal. Met een sterk afgekoelde en langzaam bewegende molecuulbundel testen de onderzoekers het model beter dan ooit. De kans is groot dat er voor het eerst een afwijking wordt gevonden - weerspiegeld in de asymmetrie van een fundamenteel puntdeeltje: het elektron.
Jordy de Vries (UvA-IoP) is een van de onderzoekers die betrokken is bij dit project, dat onder leiding staat van Steven Hoekstra (RUG en Nikhef).
Twee projecten onder leiding van UvA-wetenschappers
Twee andere toegekende programma’s onder leiding van UvA-onderzoekers staan in aparte nieuwsberichten uitgebreider beschreven:
