Nieuw model voor voedselproductie, biodiversiteit en landrechten

Maïsveld
Maïsveld
Grootschalige voedselproductie lijkt vaak op gespannen voet te staan met het beschermen van biodiversiteit. Maar volgens nieuw onderzoek van milieugeograaf Camille Venier-Cambron hoeft dat niet zo te zijn. -Het is mogelijk een toekomst te verkennen die voldoet aan onze doelstellingen op het gebied van voedselproductie, behoud van biodiversiteit.-

Er is wereldwijd toenemende concurrentie op het gebruik van grond. Daardoor is het moeilijker om ervoor te zorgen dat er genoeg land is voor zowel voedselproductie als behoud van biodiversiteit. Bestaande ruimtelijke modellen voor landgebruik zijn gericht op de totale voedselproductie en zetten een bepaald gedeelte van het land apart voor natuur. Op een grote schaal is dit efficiënt en helpt het om zo weinig mogelijk compromissen te hoeven sluiten.

Problemen met efficiënte modellen

Maar er zijn twee problemen met deze aanpak. Ten eerste zijn er gemeenschappen die (deels) afhankelijk zijn van hun lokale landschappen voor hun voedselvoorziening. Zij lopen het risico verdreven te worden (landroof) als hun land wordt ingezet voor biodiversiteit of productie van goederen. Een tweede probleem is dat er bij deze modellen, die op grote schaal efficiënt zijn, voorbij wordt gegaan aan de ecologische behoeften van land dat níet is aangemerkt als gebied met prioriteit voor biodiversiteit.

Verkennend scenario

In een nieuwe ontwikkelde Venier-Cambron met haar collega’s een scenario waarin wordt gedacht aan toekomstige voedselvoorziening, maar waarin lokale gemeenschappen ook worden beschermd tegen landroof. In dit scenario wordt biodiversiteit gepromoot over hele landschappen, in plaats van alleen in aangemerkte gebieden.

De onderzoekers denken dat dit kan door enerzijds landbouw te intensiveren, en anderzijds stukken land te combineren met natuur in agrarische landschappen. Hiermee kunnen doelen op het gebied van zowel biodiversiteit als voedselproductie worden behaald. Bovendien laten hun bevindingen zien dat het daarvoor niet nodig is gemeenschappen die afhankelijk zijn van land te verdringen.

Biodiversiteit integreren

Venier-Cambron: "Als we op een rechtvaardige manier een duurzame toekomst willen bereiken, is het in de eerste plaats noodzakelijk om de landrechten van kwetsbare gemeenschappen te beschermen. Vervolgens moeten we ook de biodiversiteit integreren in agrarische landschappen."

17 oktober 2023

Ruimtelijke patronen in spanning tussen natuurbehoud en levensonderhoud